به گزارش بیناب سون، درپی اجتماعات و اتفاقات اخیر با تصمیم مراجع ذیصلاح، شبکه‌های اجتماعی خارجی از جمله واتساپ و اینستاگرام از دسترس کاربران ایرانی خارج شد و تقریباً از ۳۰ شهریور۱۴۰۱ این پیام رسان‌ها فیلتر(پالایش ) شده است.

بنا بر اعلام مرکز آمار ایران پیام رسان‌های واتساپ، اینستاگرام و تلگرام درکشورمان به ترتیب ۵۷، ۴۴ و ۴۳ میلیون کاربر دارند و از پر طرفدارترین شبکه‌های اجتماعی محسوب می‌شوند. به همین دلیل برای مهار نا آرامی‌های اخیر مسئولان مربوطه تصمیم گرفتند این پیام رسان‌ها را قطع کنند تا در موقع مقتضی تصمیم نهایی را درباره چند و چون فعالیت این پلتفرم‌ها یا سیستم عامل‌ها بگیرند.

تصمیم به قطع این پیام رسان‌ها در ابتدا منطقی به نظر می‌رسد، چون این شبکه‌های اجتماعی در کنار تلویزیون‌های ماهواره ایِ خارجی بستری برای تهییج جوانان و نیز برخی بدخواهان بوده وهستند و مسئولان ناگزیر از گرفتن چنین تصمیمی شده‌اند.

اما آیا ادامه این تصمیم مبنی بر قطع و یا به اصطلاح فیلترینگ دائم این پیام رسان‌ها به نفع نظام و کشوراست؟ رسیدن به جواب منطقی درباره این پرسش نیاز به بررسی و واکاوی بیشتر آثار قطع و یا وصل این پیام رسان‌ها دارد.

جدای از قضاوت در مورد هم وطنانی که این پیام رسان‌ها را به عنوان بستری برای ایجاد کسب و کار‌های خانگی انتخاب کرده‌اند، گزارش مرکز آمار ایران حاکی است حدود ۱۱ میلیون نفر در کشور از طریق فضای مجازی کسب درآمد می‌کنند که از این تعداد، کسب وکارِ بیش از ۹ میلیون نفر به اینستاگرام وابسته است، هم چنین بیش از ۴۱۵ هزار فروشگاه ایرانی در اینستاگرام فعالیت می‌کند و گردش مالی سالانه ایرانی‌ها در این پیام‌رسان بین ۱۸ تا ۳۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است.

آمار مذکور نشان دهنده تأثیر عمیق قطع این شبکه‌های اجتماعی بر زندگی و معیشت تعداد زیادی از ایرانی هاست؛ و این تنها تأثیر اقتصادی اقدام مذکور است و به نظر می‌رسد تأثیر اجتماعی و سیاسی آن فراتر می‌باشد.

درست است که اغتشاش گران و سرویس‌های جاسوسی و امنیتی بیگانه از بستر فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعیِ خارجی برای تضعیف نظام و تحریک جوانان استفاده می‌کنند، اما هم زمان هزاران نفر از فعالان فضای مجازی و رسانه‌ای کشور نیز از این بستر برای انتقال پیام و محتوا استفاده می‌کنند که حالا با قطع این پیام رسان‌ها، زمینه فعالیت این افراد هم با مشکل مواجه شده است.

به بیان بهتر روزانه هزاران یادداشت، مقاله، تحلیل و تفسیر سیاسی، ویدئو، فیلم کوتاه، موشن گرافیک، اطلاع نگاشت (اینفوگرافی)، عکس نوشته و… با موضوعات سیاسی، اجتماعی، مذهبی، تاریخی، طب سنتی و اسلامی، پزشکی، طنز و سرگرمی و زیست محیطی و… با همت فعالان رسانه‌ای جبهه انقلاب درهزاران گروه و کانال‌های مختلف در این پیام رسان‌های پُر مخاطب بارگذاری می‌شد که تأثیر بسزایی در روشن‌گری افکارعمومی و ارتقای سطح آگاهی مخاطبان و نیز دفع هجوم رسانه‌ای دشمنان داشت و به ویژه پس از تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی که گفتند: “دشمن را از فضای مجازی بتارانید. ” این فعالیت‌ها بیشتر شده و نمود بیشتری یافته بود.

در جریان فوت مرحومه مهسا‌امینی نیز در پیام‌رسانی نظیر اینستاگرام که تحرک معترضان در آن چشم گیرتر بود، اگر کسی پیام و یا محتوایی اعتراضی منتشر می‌کرد، در جبهه مقابل نیز بلافاصله پیام‌ها و مطالب مختلفی بارگذاری و هم‌رسانی می‌شد و تقریباً تعادل نسبی در زمینه اطلاع‌رسانی برقرار بود.

تجربه پالایش و فیلترینگ تلگرام در سال‌های گذشته نشان داد که به دلایل مختلف از جمله کیفیت پایین‌تر و ضعف فنی پیام رسان‌های داخلی نسبت به پیام رسان‌های مشابه خارجی، قطع و یا فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی خارجی موجب کوچ کاربران ایرانی به پیام رسان‌های داخلی آن طور که انتظار می‌رود نمی‌شود و به احتمال قوی تعداد زیادی از این کاربران دوباره به سمت تلگرام خواهند رفت؛ چنان که گفته می‌شود تاکنون نزدیک به ۶ میلیون کاربر ایرانیِ واتساپ به تلگرام بازگشته‌اند.

بنابراین بستن پیام رسان‌های مذکور بیش از آن که به نفع باشد به ضرر است، چرا که علاوه بر زیان اقتصادی کلانی که بر حدود ۱۱ میلیون کسب و کار خانگی که در این فضا فعالیت می‌کنند وارد می‌شود و قطعاً به نارضایتی‌های بیشتری دامن خواهد زد، جبهه رسانه‌ای انقلاب نیز منفعل خواهد شد.

از نظر سیاسی و امنیتی نیز اتفاق قابل توجهی در اردوگاه مخالفان کشور و نظام رخ نداده و بیش از ۲۵۰ شبکه رادیو و تلویزیونی ضد انقلاب و بیگانه کماکان به فعالیت خصمانه خود علیه کشور ادامه می‌دهند؛ در حوزه اینترنت و فضای مجازی هم دسترسی آن‌ها راحت‌تر است.

با این شرایط شبکه‌های ارتباطی دشمن هم چنان فعال است ولی جبهه رسانه‌ای انقلاب با تصمیم اخیر مسئولان با محدودیت شدید مواجه شده و به اصطلاح دست بسته و خلع سلاح شده است.

دیگر این که اکثر کارشناسان حوزه رسانه بر این باورند که پیام رسان‌های پُرمخاطبی نظیر واتساپ و اینستاگرام ظرفیت مناسبی برای تخلیه هیجان‌های اجتماعی و موضع‌گیری‌های غیر خیابانی دارند و قطع این شبکه‌های اجتماعی ممکن است باعث انتقال نارضایتی‌ها از فضای مجازی به فضای حقیقی بشود و در آینده تبعات منفی بیشتری برای کشور درپی داشته باشد.

انتهای پیام/ مصطفی رباطی